Chào các bạn
Sau khi suy nghĩ kỹ về việc làm thế nào để có thể chia sẽ kiến thức tự học vba excel tới mọi người đặc biệt là những bạn làm văn phòng như kế toán, nhân sự...mà chưa từng tiếp xúc với một ngôn ngữ lập trình nào trước đó sao cho dễ hiểu, dễ dàng áp dụng vào công việc nhất có thể nên mình quyết định chia sẽ kinh nghiệm của bản thân về việc tự học VBA EXCEL.
VBA trong excel là gì thì mình không giới thiệu nữa, vì nếu các bạn là người yêu mến excel, hoặc ít nhất từng đọc các bài viết trên trang thuthuatexcel.com thì đều biết vba là gì rồi, và mình muốn chia sẻ ở đây chính là cách mình tiếp cận, và cách mình đã tự học vba excel như thế nào mà thôi.
Đây là bài viết dựa trên trải nghiệm thực tế của một cá nhân, hoàn toàn không phải là bài viết theo tiêu chuẩn kiến thức chung, do vậy, mọi chia sẽ hay ý kiến trong bài viết này hoàn thoàn thuộc về cá nhân, vì vậy nếu những chỗ nào chưa chính xác, vui lòng để lại bình luận hoặc liên hệ với tác giả để trao đổi thêm, xin chân thành cảm ơn.
-BQT-
Dừng lại một chút nào, nếu các bạn tìm trên Google những từ khóa như "tôi tự học lập trình như thế nào?", "Tự học lập trình"...thì có rất nhiều kết quả trả lại, nhưng nếu tìm "tôi tự học vba excel như thế nào", "tự học vba excel"...thì chả có kết quả nào chính xác như bạn mong muốn hiển thị cả, hy vọng sau bài viết này của mình, thì khi các bạn tìm, nó sẽ hiện lên cho các bạn.
Vì sao mình lại nói không có kết quả mong muốn, các bạn biết rằng, nếu như các bạn đi đến trung tâm để học, hay thuê một thầy dậy riêng thì không bàn đến rồi, với thời đại bùng nổ của công nghệ hiện nay, thì hầu như chúng ta đều dùng khái niệm TỰ HỌC, vâng, đó chính là tự học, vì sao tự học, vì kiến thức trên mạng rất là nhiều, và chúng ta hoàn toàn không có nhiều thời gian đến trung tâm, hay nói thẳng ra là hoàn toàn không đủ kinh phí để đến trung tâm hay thuê gia sư, vì vậy chúng ta chọn hình thức tự học.
Với hình thức tự học, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động thời gian, chủ động kiến thức...nhưng nếu không có người dẫn dắt hay chỉ điểm, thì bạn có thể bị mông lung ngay từ khi bắt đầu, vì kiến thức rất nhiều, và không biết bắt đầu từ đâu, cũng như kiếm được một quy trình bài bản thì rất là khó...đặc biệt với vba excel, à, mà chưa kể nếu bạn là dân kế toán, kinh tế mà chưa qua một ngôn ngữ lập trình nào trước đó, mình khẳng định luôn là các bạn dễ dàng bỏ cuộc ngay từ khi bắt đầu nếu như cứ mông lung không định hướng đi cho bản thân...và thật là may mắn nếu như các bạn đọc được chia sẻ này của mình, vì mình từng như các bạn, từng bỏ ngay từ khi bắt đầu, rồi lại tiếp tục, lại bỏ....và tới bây giờ qua thời gian dài tự học vba excel, mình hoàn toàn khẳng định nếu bạn là người như mình, thôi thì hãy làm theo những gì mình đã trải qua, chắc chắn rằng bạn cũng sẽ thành công với ngôn ngữ này mà thôi.
Mình sẽ chia sẻ về quá trình tự học vba excel ngay từ khi bắt đầu, cho tới thời điểm mà có thể hoàn toàn tự code được một chương trình hoàn chỉnh, tất nhiên là nhỏ thôi, phục vụ được cho công việc của mình, và bây giờ mình vẫn tiếp tục tự học về vba excel để nâng cao trình độ và làm được những dự án lớn hơn.
Chuẩn bị kiến thức để tự học?
Trước khi đến với vba, và biết vba là gì, thì mình đã từng sử dụng vba rồi, tất nhiên lúc đó mình chả biết nó là gì cả, đó là lúc mình làm việc với excel, và có những yêu cầu mà mình không tự làm được, lúc đó tìm trên google, thì có các hướng dẫn đó là sử dụng những đoạn code vba (lúc đó mình không biết nó là vba), và copy chúng về, làm theo hướng dẫn, và chạy được, tất nhiên chạy xong, đúng yêu cầu rồi thì thôi, cũng chẳng quan tâm tới nó là gì cả....
Theo giời gian làm càng nhiều trên excel, cộng với tìm hiểu các kiến thức trên mạng, mình đã biết nó là vba, và nó toàn toàn do những anh chị sử dụng excel viết ra, bạn biết đấy, với dân kinh tế bọn mình thì trước đó có biết cái gì gọi là lập trình đâu, cứ nghĩ nó là những gì dành cho dân kỹ thuật, dân IT, chứ học kinh tế quan tâm tới nó để làm gì, rồi tới một lúc khi một vấn đề của mình tìm trên mạng không có kết quả nào giải quyết được, đi nhờ vả các anh chị trên các diễn đàn thì phải trả một khoản chi phí nho nhỏ, và hỗ trợ xong, code chạy được mình cũng chả hiểu gì cả, lúc đó cứ nghĩ, không lẽ cả đời này đi nhờ vã, rồi sau này lỗi tiếp thì phải làm sao...vậy là nung nấu ý định mà chưa bao giờ mình nghĩ tới, đó là TỰ HỌC VBA EXCEL.
Ý định có rồi, vậy là ngồi vạch ra kế hoạch, lên mạng tìm hiểu xem họ tự học như thế nào, nhưng như đầu bài mình có nói, chả có ai chia sẻ một cách hoàn chỉnh, đầy đủ về quá trình tự học của họ để mình theo cả. Vậy là mình tự lên kế hoạch tự học cho bản thân, và đầu tiên chính là tài liệu tự học vba excel.
Đầu tiên nghĩ tới sách, tìm kiếm một hồi thì cũng ra, nhưng toàn sách chung chung, phải nói sách viết về vba ở Việt Nam cực kỳ ít, và để đọc hiểu thì cũng không phải là đơn giản, chưa kể thời điểm đó mua cũng chả được, đành mua bản scan online với giá mua là 20.000, tất nhiên đây là một hành vi không tốt, sẽ góp phần giúp các trang phát hành sách lậu có thu nhập, nhưng vì không mua được bản gốc mà muốn học thì đành chịu chứ sao...mãi sau này mình mới mua được sách xuất bản của tác giả Phan Tự Hướng tái bản 2019, để tìm hiểu thêm, cũng như ủng hộ tác giả, vì lúc trước có mua nhưng là mua bản scan mà thôi.
Có sách rồi thì bắt đầu đọc, phải nói ngay chương đầu tiên mình học rất nhanh, vì cơ bản mình biết excel cũng kha khá rồi, chỉ có không biết vba mà thôi, cộng kiến thức về máy tính, công nghệ của mình cũng không tệ, nên mình nắm bắt rất nhanh, nhưng ở các chương tiếp theo mới biết nó khó thế nào, khi mà vào phần code thì đúng là cực hình, đọc, áp dụng nhưng không thể hiểu, vậy là bỏ luôn, quên luôn mục tiêu ban đầu...
Bẳng đi một thời gian, mình lại muốn học trở lại, lúc này không coi sách nữa, nghĩ tới việc học trên Youtube xem sao, chắc sẽ dễ hơn đọc sách. Vậy là bỏ một ngày để xem qua các video về vba excel trên Youtube, nhưng cũng như đọc sách, những video ban đầu như gọi chương trình vba lên, ghi macro...thì dễ dàng tiếp thu được, xong họ vào thẳng luôn các đoạn code cho các yêu cầu vụ thể, mà chẳng đi theo trình tự mình muốn như là giới thiệu qua các biến, hàm, ghi chú...trong vba cho người xem hiểu, rồi từng ví dụ nhỏ, sau đó vào các ví dụ lớn, mà nhảy thẳng vào luôn cái lớn, không hiểu, cảm thấy quá sức, bỏ tiếp phần hai.
Quan trọng nhất chính là ý chí
Trong một lần tham gia lớp học về kỹ năng giao tiếp, giảng viên chia sẽ rằng người ta sẽ không trả tiền cho bạn, trừ khi bạn là chuyên gia trong lĩnh vực đó...nghe xong câu này, mình chợt nghĩ, nếu cứ như thế này thì vài năm nữa kiến thức về vba của mình cũng lại là con số không, nên lần này mình quyết tâm phải học cho bằng được, nhưng mình không có suy nghĩ học để thành chuyên gia, không phải kiếm tiền, mà học để hiểu, ít nhất phục vụ công việc hiện tại được, còn chuyện viết tool bán, hay nhận dự án thì đó là một điều xa vời ít nhất là tại thời điểm đó..
Tiếp theo là tìm nguồn học ở đâu cho bài bản, lang thang trên mạng thì thấy có bạn share lại khóa học vba cơ bản bằng video, giá thì bằng một nữa nếu mua trực tiếp từ trung tâm, nên quyết định mua luôn, và lên kế hoạch cho hành trình tự học vba của mình.
Mình lên lịch học 2 tiếng mỗi ngày vào buổi tối các ngày trong tuần, chủ nhật thì nghỉ ngơi không đụng tới, lịch là vậy chứ nhiều lúc cũng nhác lại bỏ một buổi chơi không học, căn bản đi làm cả ngày mệt rồi tối về cày thêm 2 tiếng nữa đúng là không phải đơn giản chút nào...
Khó khăn ập đến bất ngờ
Đang học qua video hăng say, vì học toàn cơ bản nên cũng tương đối dễ tiếp thu...nhưng tới được 1/3 toàn bộ bài giảng thì video bị thiếu, vậy chắc chắn nguồn video này chả biết bạn ấy mua hay là mua lại của đối tượng nào mà video lại không đủ, vậy là mình lên tìm nguồn của video này, rất may là tìm thấy, và tất nhiên không có những video còn thiếu đó để tải về đâu trừ khi bạn bỏ tiền ra mua, nên cũng may mắn là trang đó họ lại để toàn bộ menu nội dung của các video, nên mình xem mình thiếu phần nào thì cứ theo menu đó mà tìm hướng dẫn trên mạng chắp vá lại....và tiếp tục hành trình.
Ngày đó cũng đến
Khó khăn nào rồi cũng sẽ qua, sau cơn mưa thì trời sẽ nắng, do mình không phải là dân kỹ thuật, chưa biết ngôn ngữ lập trình nào trước đó, nên để chắc chắn, mình học rất là kỹ dẫn đến thời gian để xong khóa học đó rất là lâu, lâu hơn người bình thường rất nhiều, nhưng bù lại mình nắm rất chắc, và có thể áp dụng vào công việc rất nhiều, mình nghĩ bạn cũng nên như vậy...nếu như bạn giống mình.
Để cho các bạn dễ dàng nắm bắt được truyền tải của mình về việc tự học vba, mình khuyên bác bạn xây dựng quy trình như sau:
Và tới bây giờ mình vẫn tiếp tục học về vba, nhưng ở một trình độ khác...hy vọng ngày nào đó, mình lại tiếp tục chia sẽ tiếp hành trình của mình cho các bạn...
Còn bây giờ bạn hãy bắt tay vào học vba excel ngay đi nào, bạn cứ tin rằng, bạn sẽ làm được, vì có kiến thức về vba thì ít nhất đồng nghiệp của bạn sẽ nhìn bạn với con mắt khác lắm đấy...
Vì sao mình lại nói không có kết quả mong muốn, các bạn biết rằng, nếu như các bạn đi đến trung tâm để học, hay thuê một thầy dậy riêng thì không bàn đến rồi, với thời đại bùng nổ của công nghệ hiện nay, thì hầu như chúng ta đều dùng khái niệm TỰ HỌC, vâng, đó chính là tự học, vì sao tự học, vì kiến thức trên mạng rất là nhiều, và chúng ta hoàn toàn không có nhiều thời gian đến trung tâm, hay nói thẳng ra là hoàn toàn không đủ kinh phí để đến trung tâm hay thuê gia sư, vì vậy chúng ta chọn hình thức tự học.
Với hình thức tự học, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động thời gian, chủ động kiến thức...nhưng nếu không có người dẫn dắt hay chỉ điểm, thì bạn có thể bị mông lung ngay từ khi bắt đầu, vì kiến thức rất nhiều, và không biết bắt đầu từ đâu, cũng như kiếm được một quy trình bài bản thì rất là khó...đặc biệt với vba excel, à, mà chưa kể nếu bạn là dân kế toán, kinh tế mà chưa qua một ngôn ngữ lập trình nào trước đó, mình khẳng định luôn là các bạn dễ dàng bỏ cuộc ngay từ khi bắt đầu nếu như cứ mông lung không định hướng đi cho bản thân...và thật là may mắn nếu như các bạn đọc được chia sẻ này của mình, vì mình từng như các bạn, từng bỏ ngay từ khi bắt đầu, rồi lại tiếp tục, lại bỏ....và tới bây giờ qua thời gian dài tự học vba excel, mình hoàn toàn khẳng định nếu bạn là người như mình, thôi thì hãy làm theo những gì mình đã trải qua, chắc chắn rằng bạn cũng sẽ thành công với ngôn ngữ này mà thôi.
Mình sẽ chia sẻ về quá trình tự học vba excel ngay từ khi bắt đầu, cho tới thời điểm mà có thể hoàn toàn tự code được một chương trình hoàn chỉnh, tất nhiên là nhỏ thôi, phục vụ được cho công việc của mình, và bây giờ mình vẫn tiếp tục tự học về vba excel để nâng cao trình độ và làm được những dự án lớn hơn.
Chuẩn bị kiến thức để tự học?
Trước khi đến với vba, và biết vba là gì, thì mình đã từng sử dụng vba rồi, tất nhiên lúc đó mình chả biết nó là gì cả, đó là lúc mình làm việc với excel, và có những yêu cầu mà mình không tự làm được, lúc đó tìm trên google, thì có các hướng dẫn đó là sử dụng những đoạn code vba (lúc đó mình không biết nó là vba), và copy chúng về, làm theo hướng dẫn, và chạy được, tất nhiên chạy xong, đúng yêu cầu rồi thì thôi, cũng chẳng quan tâm tới nó là gì cả....
Theo giời gian làm càng nhiều trên excel, cộng với tìm hiểu các kiến thức trên mạng, mình đã biết nó là vba, và nó toàn toàn do những anh chị sử dụng excel viết ra, bạn biết đấy, với dân kinh tế bọn mình thì trước đó có biết cái gì gọi là lập trình đâu, cứ nghĩ nó là những gì dành cho dân kỹ thuật, dân IT, chứ học kinh tế quan tâm tới nó để làm gì, rồi tới một lúc khi một vấn đề của mình tìm trên mạng không có kết quả nào giải quyết được, đi nhờ vả các anh chị trên các diễn đàn thì phải trả một khoản chi phí nho nhỏ, và hỗ trợ xong, code chạy được mình cũng chả hiểu gì cả, lúc đó cứ nghĩ, không lẽ cả đời này đi nhờ vã, rồi sau này lỗi tiếp thì phải làm sao...vậy là nung nấu ý định mà chưa bao giờ mình nghĩ tới, đó là TỰ HỌC VBA EXCEL.
Ý định có rồi, vậy là ngồi vạch ra kế hoạch, lên mạng tìm hiểu xem họ tự học như thế nào, nhưng như đầu bài mình có nói, chả có ai chia sẻ một cách hoàn chỉnh, đầy đủ về quá trình tự học của họ để mình theo cả. Vậy là mình tự lên kế hoạch tự học cho bản thân, và đầu tiên chính là tài liệu tự học vba excel.
Đầu tiên nghĩ tới sách, tìm kiếm một hồi thì cũng ra, nhưng toàn sách chung chung, phải nói sách viết về vba ở Việt Nam cực kỳ ít, và để đọc hiểu thì cũng không phải là đơn giản, chưa kể thời điểm đó mua cũng chả được, đành mua bản scan online với giá mua là 20.000, tất nhiên đây là một hành vi không tốt, sẽ góp phần giúp các trang phát hành sách lậu có thu nhập, nhưng vì không mua được bản gốc mà muốn học thì đành chịu chứ sao...mãi sau này mình mới mua được sách xuất bản của tác giả Phan Tự Hướng tái bản 2019, để tìm hiểu thêm, cũng như ủng hộ tác giả, vì lúc trước có mua nhưng là mua bản scan mà thôi.
Có sách rồi thì bắt đầu đọc, phải nói ngay chương đầu tiên mình học rất nhanh, vì cơ bản mình biết excel cũng kha khá rồi, chỉ có không biết vba mà thôi, cộng kiến thức về máy tính, công nghệ của mình cũng không tệ, nên mình nắm bắt rất nhanh, nhưng ở các chương tiếp theo mới biết nó khó thế nào, khi mà vào phần code thì đúng là cực hình, đọc, áp dụng nhưng không thể hiểu, vậy là bỏ luôn, quên luôn mục tiêu ban đầu...
Bẳng đi một thời gian, mình lại muốn học trở lại, lúc này không coi sách nữa, nghĩ tới việc học trên Youtube xem sao, chắc sẽ dễ hơn đọc sách. Vậy là bỏ một ngày để xem qua các video về vba excel trên Youtube, nhưng cũng như đọc sách, những video ban đầu như gọi chương trình vba lên, ghi macro...thì dễ dàng tiếp thu được, xong họ vào thẳng luôn các đoạn code cho các yêu cầu vụ thể, mà chẳng đi theo trình tự mình muốn như là giới thiệu qua các biến, hàm, ghi chú...trong vba cho người xem hiểu, rồi từng ví dụ nhỏ, sau đó vào các ví dụ lớn, mà nhảy thẳng vào luôn cái lớn, không hiểu, cảm thấy quá sức, bỏ tiếp phần hai.
Quan trọng nhất chính là ý chí
Trong một lần tham gia lớp học về kỹ năng giao tiếp, giảng viên chia sẽ rằng người ta sẽ không trả tiền cho bạn, trừ khi bạn là chuyên gia trong lĩnh vực đó...nghe xong câu này, mình chợt nghĩ, nếu cứ như thế này thì vài năm nữa kiến thức về vba của mình cũng lại là con số không, nên lần này mình quyết tâm phải học cho bằng được, nhưng mình không có suy nghĩ học để thành chuyên gia, không phải kiếm tiền, mà học để hiểu, ít nhất phục vụ công việc hiện tại được, còn chuyện viết tool bán, hay nhận dự án thì đó là một điều xa vời ít nhất là tại thời điểm đó..
Tiếp theo là tìm nguồn học ở đâu cho bài bản, lang thang trên mạng thì thấy có bạn share lại khóa học vba cơ bản bằng video, giá thì bằng một nữa nếu mua trực tiếp từ trung tâm, nên quyết định mua luôn, và lên kế hoạch cho hành trình tự học vba của mình.
Mình lên lịch học 2 tiếng mỗi ngày vào buổi tối các ngày trong tuần, chủ nhật thì nghỉ ngơi không đụng tới, lịch là vậy chứ nhiều lúc cũng nhác lại bỏ một buổi chơi không học, căn bản đi làm cả ngày mệt rồi tối về cày thêm 2 tiếng nữa đúng là không phải đơn giản chút nào...
Khó khăn ập đến bất ngờ
Đang học qua video hăng say, vì học toàn cơ bản nên cũng tương đối dễ tiếp thu...nhưng tới được 1/3 toàn bộ bài giảng thì video bị thiếu, vậy chắc chắn nguồn video này chả biết bạn ấy mua hay là mua lại của đối tượng nào mà video lại không đủ, vậy là mình lên tìm nguồn của video này, rất may là tìm thấy, và tất nhiên không có những video còn thiếu đó để tải về đâu trừ khi bạn bỏ tiền ra mua, nên cũng may mắn là trang đó họ lại để toàn bộ menu nội dung của các video, nên mình xem mình thiếu phần nào thì cứ theo menu đó mà tìm hướng dẫn trên mạng chắp vá lại....và tiếp tục hành trình.
Ngày đó cũng đến
Khó khăn nào rồi cũng sẽ qua, sau cơn mưa thì trời sẽ nắng, do mình không phải là dân kỹ thuật, chưa biết ngôn ngữ lập trình nào trước đó, nên để chắc chắn, mình học rất là kỹ dẫn đến thời gian để xong khóa học đó rất là lâu, lâu hơn người bình thường rất nhiều, nhưng bù lại mình nắm rất chắc, và có thể áp dụng vào công việc rất nhiều, mình nghĩ bạn cũng nên như vậy...nếu như bạn giống mình.
Để cho các bạn dễ dàng nắm bắt được truyền tải của mình về việc tự học vba, mình khuyên bác bạn xây dựng quy trình như sau:
- Mua một khóa học hoàn chỉnh từ một trung tâm uy tín.
- Mua một cuốn sách để bạn có thể đọc thêm khi bạn có thời gian những không đủ để mở video ra học như 15 phút trong giờ nghỉ giải lao ở công ty chẳng hạn.
- Học chậm lại, và học thật chắc, đừng hoang mang khi gặp một phần nào mà bạn thấy khó hiểu, hãy xem lại nhiều lần và thực hành cho tới khi hiểu hết vấn đề.
- Vừa học vừa thực hành ngay trên máy tính, học xong toàn bộ khóa học thì hãy bắt tay vào thực hiện vba vào công việc của bạn.
- Tham gia các nhóm về vba và hãy cố gắng trả lời các câu hỏi của các bạn khác, lâu ngày thì bạn sẽ lên level.
- Thường xuyên luyện tập, đọc, tìm hiểu về vba để nắm bắt kiến thức mới và không quên kiến thức củ.
Và tới bây giờ mình vẫn tiếp tục học về vba, nhưng ở một trình độ khác...hy vọng ngày nào đó, mình lại tiếp tục chia sẽ tiếp hành trình của mình cho các bạn...
Còn bây giờ bạn hãy bắt tay vào học vba excel ngay đi nào, bạn cứ tin rằng, bạn sẽ làm được, vì có kiến thức về vba thì ít nhất đồng nghiệp của bạn sẽ nhìn bạn với con mắt khác lắm đấy...
